Het verlangen naar lang vervlogen tijden

Elke keer als ik Het Dorp van Wim Sonneveld beluister schiet ik een beetje vol, terwijl ik toch echt geboren en getogen ben in een stad in het westen van het land en de tijd die zo weemoedig wordt bezongen ook nog eens ver voor de mijne ligt.

Blijkbaar ben ik niet de enige die zonder zelf het dorpsleven van die lang reeds vervlogen tijd te hebben ervaren, vatbaar is voor het gevoel van nostalgie dat dit nummer zo mooi weet te verwoorden, want Het Dorp stond op nummer één in de Top 100 van het Nederlandse Lied die onlangs door Radio 5 werd uitgezonden.

Diep in ons hart weten we allemaal wel, zelfs de meest verdwaasde vooruitgangsdenkers onder ons, dat er de afgelopen decennia te veel van waarde verloren is gegaan en dat we steeds maar verder en verder afdrijven van wat Nederland ooit tot Nederland maakte.

Het Dorp is overigens de Nederlandse versie van het al even ontroerende La Montagne van Jean Ferrat (voor een vertaling daarvan zie hier).

Ten strijde tegen het vrije woord

Twan Huys heeft een stukje televisiegeschiedenis weten te schrijven. De aflevering van de Nova College Tour waarin Gerard Spong besloot om een student politicologie van de Universiteit van Amsterdam bij te staan in zijn dappere strijd tegen de vrijheid van meningsuiting zou voortaan op elke cursus televisiejournalistiek moeten worden besproken. Als voorbeeld van hoe het niet moet, welteverstaan, want zo'n sterk staaltje tendentieuze journalistiek kom je niet vaak tegen.

Wat wil het geval? De Nova College Tour is een programma waarin Huys, te gast bij een Nederlandse universiteit, ten overstaan van een publiek van studenten een bekende Nederlander interviewt. Tijdens de uitzending met Spong, opgenomen in een gebouw van de Universiteit van Amsterdam, kwam het gesprek op Pim Fortuyn. Gevraagd door Huys of Geert Wilders de natuurlijke opvolger van Fortuyn was, voelde de geïnterviewde zich geroepen om dat met wat ferme taal te ontkennen. Wilders maakte zich, anders dan Fortuyn, schuldig aan het "strafbaar aanzetten tot haat tegen moslims".

Die uitspraak ging al redelijk ver, maar het bleek nog maar een voorproefje. Een opmerking uit het publiek over het belang van vrije meningsuiting, was namelijk aanleiding voor Spong om volledig uit de bocht te vliegen. Het ontlokte hem een pedante preek waarin hij met verwijzingen naar de genocide in Rwanda en zelfs de Holocaust op de proppen kwam. De moraal van het verhaal: de Hutu-leiders en Joseph Goebbels maakten ook gebruik van "hun recht op vrijheid van meningsuiting".

Wat te doen om de naderende genocide door Wilders en de zijnen tegen de Moslims te voorkomen? Dat was "nogal simpel", verklaarde Spong met evidente zelfvoldaanheid, ter afsluiting van het staaltje morele zelfbevlekking dat hij zojuist te berde had gebracht, Wilders moest "gewoon" worden aangeklaagd voor aanzetten tot haat.

Dwaze provinciaal of hedendaagse Hannie Schaft?

Zo simpel is dat blijkbaar nu ook weer niet, want de onverbeterlijke ijdeltuit werd prompt geconfronteerd met Timo Eekhoudt, een publiekslid dat zich beklaagde over het feit dat er maar niets gedaan werd met zijn aangifte tegen Geert Wilders wegens aanzetten tot haat. Spong had daar wel een verklaring voor. Het Openbaar Ministerie zou "een slappe troep" zijn, en "als de dood zo bang" voor het verwijt een politieke vervolging te voeren.

Daarmee leek de kous af en ging het gesprek over op een ander onderwerp. Tijdens het vragenrondje aan het einde van de uitzending kwam een student echter terug op de kwestie Wilders en vroeg zich af waarom Spong, gezien zijn felle taal eerder, eigenlijk niet het voortouw nam in de juridische strijd tegen Wilders. Als hij er zulke uitgesproken meningen op na hield, was het dan niet een beetje laf om zijn kwaliteiten als advocaat niet te benutten? Met in het achterhoofd wellicht de hoon en woede die Doekle Terpstra ten deel viel naar aanleiding van zijn oproep om het kwaad Wilders te bestrijden, trachtte Spong zich er nog gladjes onderuit te praten door te stellen dat dat zijn taak niet was. Als advocaat begon hij niet zelf zaken, maar wachtte hij op cliënten.

Helaas voor Spong was dat het moment waarop Huys elke pretentie van journalistieke objectiviteit overboord besloot te zetten. De presentator had zich al lichtelijk dubieus gedragen. Zo informeerde hij op een bepaald moment bij het publiek of er vragen waren over de "koran-flim", maar corrigeerde dat in één adem snel even tot het net iets tendentieuzer klinkende "anti-islam film". Toen Spong iets later even een beetje op zoek naar woorden leek en uiteindelijk nogal slapjes stelde dat Wilders "de hele samenleving op het verkeerde been zette", suggereerde Huys behulpzaam zijn gast het woord "gijzelt" als beter alternatief. Het waren maar kleinigheden, in ieder geval in vergelijking met de schaamteloze excercitie in volksmennerrij die hij ter afsluiting van de uitzending ten beste gaf.

Het lijkt misschien overdreven om over volksmennerrij te spreken, maar dat is toch echt wat er gedurende de laatste minuten van de uitzending voor de ogen van de kijker plaatsvond. Welk ander woord zou het spektakel kunnen beschrijven, van een presentator van een publieke omroep die spontaan besluit om het verzet tegen Wilders te organiseren, door Spong op te roepen om Eekhoudt pro-deo bij te staan en vervolgens ook nog even te trachten om andere publieksleden deel te laten nemen aan de aanklacht?

Een beteuterde Spong overdenkt het verwijt van lafheid

Wat Spong bezielde is een interessante vraag, maar in de commotie besloot hij de uitdaging dan maar aan te nemen en nodigde Eekhoudt uit om hem zijn sofinummer en naam te faxen zodat ze aan de slag konden. Het leverde hem overdonderend applaus uit de zaal op, eindelijk iemand die bereid was de strijd aan te binden met de Geblondeerde Satan.

Toen het tumult bedaard was, leek Huys even een beetje beduusd.

"Dat is volgens mij nogal nieuws, als u pro deo de zaak tegen Geert Wilders gaat aanpakken. Dat betekent dat er juridisch wellicht iets gaat gebeuren."

"You bet your life," was het gespeeld laconieke antwoord.

Aangemoedigd door de flegamatieke houding van zijn gast, besloot de presentator er een schepje bovenop te doen.

"Heeft u meer mensen nodig, of is één genoeg?"

Zonder het antwoord van Spong af te wachten, nodigde Huys, die de smaak nu blijkbaar flink te pakken had, het publiek uit om op te staan als ze mee wilden doen met de aanklacht tegen Wilders. Het grootste deel van het publiek gaf gretig gehoor aan de oproep. Het was een moment om jezelf even in de arm te knijpen. Gebeurde dit nu echt?

Sta op als je Geert Wilders haat

"Geert Wilders, maak je borst maar nat?" vroeg Huys triomfantelijk.

"Als ik Geert Wilders was, zou ik een goede advocaat nemen," antwoordde Spong.

Het frappante is, dat noch Huys, noch de verantwoordelijke personen bij de omroepen die dit programma mogelijk maakten (NPS, NOS en VARA) zich blijkbaar realiseerden dat de normen van verantwoorde journalistiek op tamelijk bizarre manier overschreden werden. In plaats van de genante scène uit de uitzending te knippen, ging men met de zelf gecreëerde opstand tegen Wilders aan de haal. Die avond nog, werd een fragment van de betreffende aflevering van de Nova College Tour, die pas een dag later zou worden uitgezonden, vertoond in de reguliere uitzending van Nova en daarbij gnuivelend als amusant nieuwtje gepresenteerd. Vooral de gezichtuitdrukking van presentatrice Clarie Polak op het moment dat ze na afloop van het fragment nog even in beeld komt, zegt veel. Goedkeurend glimlacht ze over het jeugdig enthousiasme dat haar collega Huys met zijn ongehoorde staaltje van journalistiek activisme had losgemaakt.

Kind van de rekening zijn Spong en zijn naïeve cliënt, die ongetwijfeld snel zullen merken dat de rol van spreekbuis van het verzet tegen Wilders je behalve enthousiaste bijval onder linkse studentjes, ook minder plezierige reacties oplevert. Wat dat betreft kan Terpstra opgelucht ademhalen dat iemand Spong zo gek heeft gekregen om het stokje van hem over te nemen. Spongs ijdelheid zal hem er uiteraard van weerhouden te erkennen dat Huys hem een oor heeft aangenaaid en hij zal er het beste ook wel van weten maken. Als vooraanstaand lid van het kliekje mediageile strafpleiters dat bij voortduring loert op publiciteitgevoelige rechtzaken, zal de aandacht die deze zaak ongetwijfeld gaat trekken veel goedmaken.

Spongs cliënt Eekhoudt blijkt ondertussen het soort student politicologie te zijn waarin de Universiteit van Amsterdam zich specialiseert, een bespottelijke provinciaal die zichzelf in de grote stad de rol van radicaal heeft aangemeten en tijdens hoorcolleges, tot irritatie van zijn medestudenten, docenten lastig valt met citaten van Marx en Engels (anno 2008). Ziedaar de held van het moderne verzet, die door Spong wijselijk al een spreekverbod opgelegd heeft gekregen. Zou Eekhoudt ooit een probleemwijk van dichtbij hebben gezien, of weten hoe het is om te moeten toezien hoe agressieve migrantenjongeren in toenemende mate de sfeer in je buurt bepalen? De vraag stellen, is hem beantwoorden.

Het gezicht van zelfvoldaan links

En Huys? Voor hem lijkt er geen vuiltje aan de lucht te zijn. Hij noch zijn broodheren zijn zich van enig kwaad bewust. Ach, misschien moet Huys ook niet veroordeeld worden, maar juist gecomplimenteerd. Het was namelijk een heel bijzonder stukje televisie, zelden is het verraad van de maatschappelijke elite beter in beeld gebracht. Het enthousiasme waarmee de jonge garde ervan de rijen sloot tegen de spreekbuis van het plebs en de kleinburgerij, maakt duidelijk dat de multiculturele kliek zich weliswaar in het defensief bevindt, maar feitelijk ongebroken is. Niet dat het publiek een multicultureel karakter had, dat was zo blank dat niemand zou kunnen vermoeden dat er in dit land ondertussen hele wijken zijn waarin je nauwelijk nog een autochtoon gezicht tegenkomt. Hoe dan ook, de boodschap was duidelijk: mensen die soulaas verwachten van hun stem op Wilders, hoeven zich dan geen illusies te maken. Goedschiks of kwaadschiks zal de geest terug in de fles worden gedwongen.

Niet iedereen stond overigens op, dat moet gezegd worden. Laten we hopen dat de personen geen gehoor gaven aan Huys' oproep en gewoon bleven zitten toen de meerderheid van de aanwezigen opstond, dat niet deden uit apathie maar uit een iets beter ontwikkeld respect voor het vrije woord en een beter inzicht in de dieperliggende redenen dat zoveel mensen stemmen op politici als Wilders.

Relevante links:
- De volledige uitzending van Nova College TV
- Het Nova fragment

Benoemen en Bouwen

Doekle Terpstra lijkt oprecht niet te begrijpen waarom hij zoveel hoon en woede oogst met zijn initiatief 'benoemen en bouwen'. In wat voor land leven we, vroeg hij zich naar aanleiding van de felle kritiek op zijn oproep om ten strijde te trekken tegen de verwildering van de Nederlandse samenleving eerder al af, dat een pleidooi voor tolerantie zulke reacties losmaakt.

Een land, misschien, waar al meer dan dertig jaar van moedwillig wanbeleid de bevolking een beetje cynisch heeft gemaakt? Hoe goed Terpstra het ongetwijfeld ook allemaal bedoelt, sussende woorden en goede intenties volstaan niet om het vertrouwen te herstellen in een maatschappelijke elite die al decennialang hopeloos faalt in het vinden van eigen oplossingen voor de migratieproblematiek, maar zich ondertussen wel geroepen voelde om oplossingen gebaseerd op gezond verstand, zoals een migratiestop, onbespreekbaar te houden.

Dertig jaar? Ja, want zo lang is het ondertussen al geleden dat vanuit de grote steden de eerste signalen kwamen dat massamigratie van groepen zonder enige binding met de Nederlandse cultuur en volksaard serieuze spanningen met zich mee bracht. De opkomst van rechts-radicale partijen als CP en CD was een signaal dat er iets serieus mis aan het gaan was . Een verantwoord handelende elite zou dat signaal op waarde hebben geschat en met passende maatregelen zijn gekomen, een 'benoemen en bouwen' avant la lettre als het ware. Het afkondigen van een migratiestop zou het meest voor de hand hebben gelegen, zodat de problemen rond reeds aanwezige migranten opgelost zouden hebben kunnen worden alvorens tot een beslissing te komen eventueel verdere migratie toe te staan.

Er gebeurde iets heel anders, massaal werd ten strijde getrokken tegen de boodschappers en de achterban die ze vertegenwoordigden. Reel bestaande problemen werden genegeerd en gebagatelliseerd, om de aandacht te kunnen richten op het werkelijke probleem: het racisme van het grootstedelijk grauw. Een miljoenenverslindende antidiscriminatie industrie werd opgetuigd om dit kwaad uit te roeien, terwijl onder het mom 'gezinshereniging' de migratiestroom uit vrolijk doorging. Structureel werd het symptoom, de opkomst van extreemrechts, bestreden in plaats van de ziekte, een onverantwoord migratiebeleid.

Omdat dweilen met de kraan open nu eenmaal weinig zoden aan de dijk zet, werden geen van de problemen rond migratie ooit opgelost. Een toenemend aantal Nederlanders kon dat met eigen ogen waarnemen, want ten gevolge van een gestaag uitdijende migrantenpopulatie mochten ook kleinere gemeenten zich in de loop van de jaren negentig verheugen in de aanwezigheid van hun medelanders. Het gevolg was een een langzaam in kracht winnende vloed van onvrede die uitmondde in de massale bijval die Pim Fortuin in 2002 onder het volk oogstte.

Sindsdien is de geest uit de fles, maar tot een radicale breuk met het migratiebeleid van de afgelopen decennia is het nooit gekomen. Nog steeds behandelen zachte heelmeesters de wond. Migratiestop? Onbespreekbaar. Uitzetting van criminele migranten? Onbespreekbaar. Er is in de vijf jaren sinds de dood van Fortuin dan ook geen enkele verbetering opgetreden, met als gevolg een voortwoekerende onvrede waarvan Geert Wilders met zijn forse uitspraken de spreekbuis geworden is.

Is het nu echt zo raar dat, gezien het bovenstaande, een oproep tot een burgerinitiatief die onbeschaamd wordt ondertekend door politici die medeverantwoordelijkheid dragen voor het migratiedrama, op hoon wordt getrakteerd? Met een beetje gezond verstand had Terpstra toch zelf ook wel kunnen voorzien dat elke kans om de mensen op de banken te krijgen verspeeld werd op het moment dat hij leden van de bestuurlijke elite mee liet tekenen. Één aspect van deze oproep verdient overigens zonder meer lof, namelijk het feit dat Terpstra christendemocraten en liberalen zoals Elco Brinkman en Hans Dijkstal zo gek heeft gekregen hun nek uit te steken en zijn oproep te steunen. Bij velen bestaat de neiging de schuld voor het migratiedrama exclusief in de schoenen te schuiven van 'links'. In werkelijkheid was (en is) ons rampzalige migratiebeleid het product van een brede consensus onder de maatschappelijke elite.

Benoemd is er van begin af aan, maar het het antwoord van de maatschappelijke elite was (en is) bagatelliseren, marginaliseren en criminaliseren. En dat, waarde heer Terpstra, is waarom deze oproep zovelen in het verkeerde keelgat is geschoten.

Welkom

Welkom,

Het doel van dit web-log is bescheiden, het maken van notities en het delen van gedachten over heden, toekomst en verleden van het Nederlandse volk en, al doende, mijn ideeën daaromtrent wat te ordenen. Commentaar is welkom, mits uiteraard beschaafd geformuleerd.

Leo Hollandicus